Sebze Meyve Yetiştiriciliği İle İlgili Önemli İpuçları

Sebze meyve yetiştiriciliği bir hobi olarak da oldukça keyifli olabiliyor. Özellikle hasat zamanları 🙂 Ama verimli bir hasat yapabilmemiz için dikkat etmemiz gereken bazı detaylar var. Ekimden hasata kadar hem işimizi kolaylaştıracak hem de güzel verim almamızı sağlayacak ipuçlarını kendi bahçemizdeki tecrübeler doğrultusunda sizler için hazırladık. Buradaki genel ipuçları ile balkonda ya da bahçede sebze fideleri yetiştirmek daha verimli bir hasat yapmanıza yardımcı olacaktır.

Sebze Meyve Yetiştiriciliği İçin Toprak Hazırlığı

Toprağımız ekimden 1ay öncesinde kazdırılıp havalandırılmalıdır. Çapalama ile kazdırma esnasında, toprağa organik gübre de ilave edilip karıştırılırsa bu süreçte toprağımız sebze meyve yetiştiriciliği için yeterli besin zenginliğine de ulaşır. Çapalama makinesi ile aynı zamanda toprak üzerinde fide ya da tohumların ekileceği kanallar da açtırılabilir. Buna ark ya da arık denir. Bu kanalları ekim yapacağınız zaman kendiniz de açabilirsiniz. Bu arada eğer fideleri kendiniz yapmak istiyorsanız organik fide yazımızdan nasıl yapabileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Toprağa ilk ekiminizse, hangi fideyi nereye ektiğiniz çok önemli değil. Ancak ilk değilse bir önceki yıl hangi fideyi nereye ektiğiniz önemli. Çünkü üst üste aynı bölgeye aynı sebze meyve fidesi dikmek, verimde azalmaya sebep olur.

Toprağınızı iyi tanımanız önemli. Killi topraklar kolay gevşemeyebilir. Bu sebeple patates, havuç gibi toprak altında yetişen sebzelerde verim alabilmek için, ekim yapacağınız alanı biraz kum karıştırarak gevşetmeniz önemli bir diğer detay.

Sebze Meyve Yetiştirmek için Planlama

Toprağa ekim yapmadan önce, neyi nereye ekeceğinizi iyi planlamanız önemli.

• Bazı sebze meyveler gölgelik alan severken, bazıları yarı gölge, bazılarıysa kızgın güneşte daha verimli olurlar. Örneğin fasulye yetiştirmek için yarı gölge alanlar daha idealdir. Organik domates yetiştirmek içinse bol güneş onların en doğal besinidir. İlk gruplamayı buna göre yapmalısınız.
• Bir diğer dikkat etmeniz gereken, her sebze ve meyvenin belirli aralıklarla ekilmesi gerektiğidir. İç içe yaptığınız ekimlerde sulama ve bakım zamanları hem çok zorlanırsınız, hem de rahat büyüyüp gelişemeyecekleri için yeterli verim alamazsınız.
• Kavun, karpuz, bal kabağı yerde sürgün vererek büyüyen sebze ve meyvelerdir. Havuç, turp, patates, soğan, sarımsak toprak altında yetişen gruptadır. Sırık fasulye, bezelye, salatalık sırıklara ya da çitlere sardırılacak yetiştirilen sarmaşık türüne girerler. Bunun dışında sırık yani boylanan ve oturak yani bodur fide türleri bir diğer gruptur. Sebze meyve yetiştiriciliğinde bu özelliklere göre de ekim planlaması yapmanız önemli.
• Sebze yetiştirmek için planlamada sırık domates ekecekseniz, önüne biber ekerek, domateslerin büyüyünce biberlere gölge yaparak güneşini kesmemesi gibi bir örnek verebiliriz.
• Aynı şekilde bahçede meyve yetiştirmek için bal kabağı, karpuz ektiğiniz alanın dört bir yanını en az 2’şer metre boş bırakmalısınız ki sürgünler rahatça yayılabilsin. Eğer yakınına başka fideler ekerseniz, yeterli verim alamazsınız.

Sebze meyve yetiştirmek için tüm bu etkenleri göz önüne alarak, önce kağıt üzerinde bir kroki çıkarmanız hem ekim zamanı geldiğinde işinizi kolaylaştırır, hem de bir sonraki yıl yapacağınız ekimlerde sebze meyveleri aynı yerlere ekmemiş olursunuz.

Sebze Meyve Yetiştiriciliğinde Sulama Nasıl Yapılır?

Sebze meyve yetiştiriciliği için en sağlıklı yöntemlerden bir tanesi damlama sulama sistemleridir. Fidelerinizin kökleri böylelikle aşınmaz ve bir anda fazla su altında kalmaz. Damlama sistemler kurmak oldukça pratik. Çok yüksek maliyetleri de yok.

Ama yine de sıfır maliyet derseniz, bunun için kullandığımız ev yapımı damla sulama sistemini hemen aktarıyorum. 1 litrelik içme suyu ya da meşrubat şişelerini atmayıp biriktiriyoruz öncelikle. Bu şişelerin taban kısımlarını falçata ile kesiyoruz. Birer huniye benziyorlar. Fideleri ektikten sonra, iki yanlarına birer adet bu şişelerden ağız kısımları toprağa gelecek şekilde saplıyoruz. Sistemimiz hazır 🙂 Sulama yaparken sadece bu şişeleri hortumla doldurmuş oluyoruz. Böylece direk hortumla sulama ile meydana gelebilecek toprak erozyonunun önüne geçmiş oluyoruz.

Yine hortumla sulama yapacaksak, fidelerin etrafına imce uçlu çapa ile su kanalları açabiliriz. Biraz eğimli bir araziniz varsa işiniz daha da kolay, su akar yolunu bulur 🙂 Ama kanallar su ile çabuk deforme olacağından, 15 günde bir bu kanalları düzeltmeniz gerek.

Sulama işlemini güneş varken yapmıyoruz. Bu fidelerinizi yakar. Gece nem çöktükten sonra da yapmıyoruz. Bu da mantar hastalıklarına yol açar. Sebze Meyve Yetiştiriciliği için sulamada en ideal zaman sabah gün doğumu öncesi ya da günbatımı zamanıdır.

Sulama esnasında, tazyikli su kullanmıyoruz. Fide köklerinize zarar vereceği için. Aynı zamanda yapraklara ve meyvelere su gelmemesi önemli. Bu çürümelere ya da bazı mantari hastalıklara sebep olabiliyor. Bu durumda iyi verim alamıyorsunuz.

Her sebze meyvenin farklı sulama zamanları var. Bir kısmı suyu çok severken, bir kısmı fazla su ile tatsızlaşabiliyor. Bu detaylara ileriki yazılarımızda değineceğiz.

Sebze Meyve Yetiştiriciliği Düzenli Bakım Gerektiriyor

Fidelerimizi toprağa ektik, düzenli sulama yapıyoruz ama yeterli değil. Her meyve sebzenin hasat zamanına kadar düzenli bakıma ihtiyacı var. Nedir bu düzenli yapılacak bakımlar?

• Fidelerin diplerinde yabani ot temizliği düzenli yapılmalı. 10 gün ila 15 gün arası süre geçirilmemeli.
• Ot temizliği ile birlikte çapalama yapılarak, toprakları kabartılmalı. Çok diplerine girmemeye özen göstermelisiniz ki, fidelerinizin kökleri ve gövdesi zarar görmesin.
• Yine sulama ile aşınan fide kökleriniz toprak üstüne çıkmamalı, bu sebeple köklere doğru toprak doldurma işlemi yapılmalı.
• Düzenli olarak yaprak bitleri, tırtıllar ve diğer bahçe zararlıları kontrol edilerek, gereken ev yapımı bitkisel ilaçlar uygulanmalı
• Meyve vermeye başlayan domateslerde, ara ara yaprak seyreltme yapılmalı ki, yeterli güneşi alabilsinler. Bu işlemi meyvelerin olduğu bölümlerde el ile tek tek yapmalıyız.
• Sırık olarak ektiğiniz fasulye ve domates çeşitleri için, henüz fideleriniz küçükken sırıkları dikilmeli ve boyları uzadıkça iplerle bu sırıklara bağlanmalıdır. Yapı marketlerden alabileceğiniz gibi, budanan ağaç dallarından da fideleriniz için sırıklar yapabilirsiniz.

Genel olarak sebze meyve yetiştiriciliğinde dikkat edilmesi gereken hususlar böyle. Hasat zamanı ise bir sonraki yıl için tohum ayırma işlemini nasıl yapmanız gerektiğine dair tohum çıkarma yazımızdan yararlanabilirsiniz. Bunların dışında, her sebze meyvenin ayrı sulama miktarları ve bakımları var. Aradığınız özel bir ürün için doğal yaşam kategorimizdeki diğer yazılara göz atabilirsiniz. Bol hasatlı bahçeleriniz olsun 🙂